Kurban, Allah-ü Teala'ya yaklaşmak, ona yakınlaşmaya vesile aramak, yol bulmak anlamlarına gelir. "Kurb" anı ise , Allah a yakın olma zamanı demektir.
Allah’ü teala insanı en güzel biçimde yaratmış, sayısız yeteneklerle donatmış, sonra da ona kendini ve sorumluluğunu bilme görevini yüklemiştir. Sorumluluğunu bilen insanı da yaratılmışların en şereflisi olarak ilan etmiş, ona, kendisine hususi bir yakınlık tesis etme imkanı bahşetmiş ve bunun idrakinde olan insana “şah damarından daha yakın” olduğunu “ (Kaf-16)ve “nerede olursa olsun onunla beraber olduğu”(Hadid 4) nu bildirerek Kurbiyyetini (yakınlığını) ifade etmiştir.
Yaratılıştaki temel hedef, insanın bunu algılaması, bu algı çerçevesinde Hayat-Dünya ilişkisi kurmasıdır. Namaz, oruç, hac, zekat ve bu günlerde iklimini soluduğumuz KURBAN gibi ibadetler insanda bu bilinci oluşturma amacını taşımaktadır.
İbadetler, Müslüman kalma şuurumuzu diri tutan sembollerdir. Çünkü onlar şeklî boyutlarından daha derunî bir anlam içermektedir. Bütün bunlar bir gönül yüceliği yakalayıp, Rabbe yakın olmaya alışma egzersizleridir. Bir Müslümanın bütün ömrü boyunca çabası, gayreti o yakınlığı yakalamak olmalıdır.
Özünde Yaratanı tanıma ve yaratılanı sevme olan yüce dinimiz İslam'da, kişiye Allah'la birliktelik bilinci kazandıran ve müminin zamanını manen diri yaşamasını sağlayan bir disiplin vardır. Bunun adına“Zikrullah” yani Allah'ı anmak, denir. Aslında tüm ibadetler “Zikrullah” içinde mütalâa edilmelidir.
Zikrullah… Yaratıcıyı her davranışımızın içinde bilme, hiç unutmama, her daim O’nu anma, her nefes alışımızda ve verişimizde O'nun varlık ve kudretini hissetme bilincine sahip olmaktır.
Kurban da öyledir. Kurban, esasen inanan insanın varoluşunu neyle ve nasıl anlamlandırdığını sembolik bir yolla Allah’a arz etmesidir.
Kurban, yaratıcıya yakınlaşma, O’na kul olmanın şuuruna erme. kurb anı… yani O’na yakın olma zamanı. Allah’ın emrine boyun eğiş, Kulluk bilincini tazeleyiştir.
Kurban, mukarrebundan (Rabbe yakın olanlardan) olma çabası, yani takvaya erişme arzusu içinde yüce yaratıcıya yaklaşanlar arasına girebilme gayretidir.
Kurban, takvaya; takva da Allah’a ulaştırır. Nitekim Yüce Rabbimiz hac kurbanlarından söz ederken kurbanların, aslında Allah’ı yüceltme ve O’na şükretme vesilesi olduğunu belirttikten sonra şöyle buyurur:
“(O kurbanların) ne etleri, ne de kanları Allah'a ulaşacaktır. Fakat O'na sizin takvanız ulaşacaktır.” (Hac, 36-7)
“…Öyleyse kurbanlarınızla arındırın nefislerinizi!” (Tirmizî, “Edahi”, 1)
Anlaşılan etin ve kanın ötesinde bir anlam var kurbanda. Etler ve kanlar değil “Allah'a yönelik derin saygı ve ona olan bağlılık” şuuru ulaşıyor Rabbimize.
Nitekim Allah Rasulü'nün bu anlamı taşımayan namazla, oruçla ilgili uyarıları çok dikkat çekici, ruhî derinliği kaybolmuş bir namazın zahmetten ve yorgunluktan, (Beyhaki, Şu'abu-l-İman, IV, 275), aynı nitelikteki bir orucun ise aç kalmaktan ibaret olduğunu (İbnMâce, Sıyam, 21) bildiriyor bizlere.
Bu manada dünyalıklarından sıyrılıp bembeyaz ihramlar içinde olduğu Arafat'tan, Rabbin huzurundan derin bir arınma duygusu ile dönemeyen insanın, yorucu bir seyahat yapmaktan başka ne kalır ki yanına?
Kurban, nefsi kurban etme adına, İbadet bilinci ile kesilen hayvana verilen ad olsa da, Allah'a kulluk ve teslimiyet anlamına gelir. Bütün ibadetler, derin bir “Hakka bağlılık” şuuru ile yapılmalı. Kurban da huşuu, güzelliği ve sevgisi içinde kesilmelidir.
Kurban… Hz. İbrahim ve Hz. İsmail'in baba-oğul sevgisi ile Hakk’a bağlılık duygularının harman olduğu engin dünyayı yaşamaktır. Bunu hissederek kurbanı kesmek, kurbana öfke ile değil sevgiyle yaklaşmak, kurbanlıkla boğuşma yerine onu kutlu bir armağan gibi uğurlamak, belki de kurbanlığa saygı duymak, Yaratılana şefkat ve merhamet, temizlik, insana saygı, çevrenin korunması, israftan kaçınmak, bütün bu temel duyarlılıklara riayet etmektir kurbanlar kesilirken ve bayramlar yaşanırken.
Kurban; İsmail olana sabır ve teslimiyet, İbrahim olana azim ve kararlılıktır.
Kurban, “BismillahiAllahüekber” diyerek kesilir. Mü’min bunu derken Hz.İbrahim olmalı, Onun ve oğlu Hz. İsmail’in Yüce Allah’ın buyruğuna itaat konusunda verdikleri başarılı imtihanı hatırlamalı ve onların teslimiyetini yaşamalıdır.
Sonra da dua edilir: “Şüphesiz benim namazım da, diğer ibadetlerim de, yaşamam da, ölümüm de âlemlerin Rabbi Allah içindir.” (En’am, 162)
Kurban, bir bayramdır aynı zamanda. Sevinçleri büyütme mevsimidir.
Önce kendi gönüllerimizi bir sevinç yumağı haline getirip sonra anne – babamızın gönüllerini alıp, çocuklarımızı, şefkat ve merhamete muhtaç öksüz ve yetimleri, yoksul ve kimsesizleri, hasta yatağında ziyaretçi bekleyenleri sevindireceğimiz, insanî duyarlılıkları ve yardımlaşmayı öne çıkararak bütün insanlığın gözlerine sevinç taşıyacağımız müstesna zaman dilimidir.
Kurban, Hz. İbrahim ve Hz. İsmail örneğinde olduğu gibi ilâhî emirlere kayıtsız teslimiyet göstergesi, hak yolunda fedakârlığın bir nişanesidir, Allah’ın bize lütfettiklerinden onun hoşnutluğu için verebilmenin hâl ile ifadesidir.
Hz. Âişe validemiz şöyle anlatıyor: Bir koyun kesilmişti… Efendimiz sordu: Ne kadarı dağıtıldı, geriye ne kaldı? - “Sadece bir kürek kemiği kaldı.” cevabını aldı. Kürek kemiği dışında hepsi dağıtılmıştı… Bunun üzerine o şöyle buyurdu:
- “(Desene ya Aişe) bir kürek kemiği hariç, hepsi duruyor!” (Tirmizî, “Sıfatü’l-Kıyâme”, 35)
Öyle ise düşünelim, gerçekten kurbanlarımızın ne kadarı bizim. Ve Rabbimize yakınlıkta neredeyiz?
Kurbanlarımız Rabbimiz’e yakınlığa, O’nun bize şahdamarımızdan yakın olduğunu idrak etmemize vesile olsun…
Gurbeti kurbete , Firkati vuslata döndüren Allah’ım!
Kurbanlarımız bizi alsın ve götürsün sana yakınlıklar diyarına.
Ey yakınlığına muhtaç olduğumuz! Yoluna kurban olduğumuz! Yakınlığını ver bize…
Ayet ayet yaşat bu dünyayı Rabbim, Sana secde secde yürüyeyim.
Dua dua kabul et beni, Sana en yakın olduğum yerde öleyim.
Lebbeyk Allah’ım… Lebbeyk.. Kurbanımızı kabul, dualarımızı makbul eyle…
Elinize, kaleminize sağlık Sn. hocam. Allah kurbanlarımızı kendine yaklaşmamıza vesile etsin. Şimdiden Tüm İslam aleminin bayramı mübarek olsun.
Hocam yazilarinizi takip ediyorum Ailece faydalaniyoruz Allah razi olsun bizde size dua ve selam gönderiyoruz.