Nefsini bilen Rabbini bilir. Rabbini bilen bütün âlemi bilir, hayatı bilir. O’nun en güzel şekilde yarattığı insanı bilir, kâinatın insanda gizlendiğini, insanın kâinatın özü ve özeti olduğunu bilir. Yaratılanı yaratandan ötürü hoş görmenin ve sevmenin erdemine erer.
Sevmek için bilmek, bilmek için anlamak gerekir. Başkalarını anlamanın yolu kendini anlamaktan geçer. Anlamak için görmek, görmek için de dikkatle ve ibretle bakmak lazımdır. Anlamak ve bilmek sevmenin başlangıcıdır. İnsan kâinatta bütün yaratıkların özelliklerini kendisinde toplayan mükemmel varlıktır. Şeyh Galip’in; “Hoşça bak zâtına kim, zübde-i âlemsin sen. / Merdüm-i dîde-i ekvân olan âdemsin sen.” (Kendine dikkatlice bir bak, sen âlemin özüsün. Sen varlıkların göz bebeği olan insansın.) beyti meramımızı özetleyen anlamlı bir ifadedir. İnsanı anlayan, kendini de bilir, Rabbini de bilir. Dünyayı da hayatı da daha kolay ve daha doğru şekilde anlama imkânı bulur.
Kişinin kendini anlaması ve tanıması anlama işinin en zor olanıdır. Eksiklerini görmesi ve kabul etmesi kendini anlamanın başlangıç noktasıdır. Nefsinde gizlemeye çalıştığı kusurlarını, kendine bile göstermemeye gayret ettiği yönlerini görmemeye çalışırken harcadığı enerjiyi kendini anlamaya ve kabul etmeye verebilse insan kendini tanıma anlamında en önemli adımı atmış olur. Bu çabalarından vazgeçip tüm çıplaklığıyla kendini düşünebildiği gün kendisine başkalarını anlama yolunda yeni bir ufuk da açılmış olur. İnsan kendini anladıkça ve neyi neden yapıyorum sorularının cevaplarını aldıkça başkasına odaklanmanın, onları suçlamanın, kusur aramanın aslında kendinden kaçmanın bir yolu olduğunun da farkına varmış olur.
“Bir insanı anlamak istiyorsanız, öncelikle insanlar hakkında bildiğiniz her şeyi ama her şeyi unutmalısınız” diyor Carl Gustav Jung. Biz kafamızdaki oluşturduğumuz şablonlara sığdırmaya çalışırız insanları. Lakin her insan ayrı bir âlemdir. Aslında çok zor iştir bir insanı tanımak, anlamak, diğer insanlardan farkını, başkalığını görebilmek, onun hakkında iyi kötü bir tarife ulaşmak. Peşin hüküm sahipleri genellikle tembel insanlardır. Kolayı tercih ediyorlardır. Zira, Hazreti Mevlânâ’nın dediği gibi “İnsanları tanımak denizleri bardak bardak boşaltmaktan daha zordur”.
“Anlamak gerçekten zordur. Masraflı iştir. Emek ister, gayret ister, samimiyet ister. Anlamamak için biraz kötü niyet, biraz da yetersizlik kâfidir” diyor Sezai Karakoç. “Suçlamak anlamaktan daha kolaydır. Çünkü anlarsan senin değişmen gerekir” ifadeleri ile Peyami Safa, anlamanın getirdiği sorumluluğun bazıları için anlamaya engel teşkil ettiğine dikkat çeker. Biri birini yanlış anlamak için gösterdiği çabayı doğru anlamak için gösterse insanlar, insanlık içinde insana hasret yaşamaktan kurtulmuş olurlar. Hasetlere, fesatlara, gözyaşına, savaşlara, acılara, öldürmelere hiç gerek olmadığını görürler o zaman. Beden güzelliğine önem verdiği kadar gönül güzelliğine önem verseler insanlar, güzel insanları bu kadar üzmemiş, bu kadar gözyaşına sebep olmamış olurlar. Çoğu zaman kendilerine göre insanları anladıklarını sananlar ve ona göre yorumlayanlar, sandıklarını anladıkları, gerçeğin öyle olmadığını öğrendikleri zaman çok geç kaldıklarının da farkına varırlar. Hz. Mevlana; “Kapalı kapı yoktur, yanlış anahtar vardır.” İfadesi ile bu manada çok önemli bir gerçeğe ışık tutar.
Bazı insanlar da anlamak yerine anlaşmayı tercih ederler. Anlamak zordur çünkü. Genellikle aile hayatında mutluluğun yolunun kadınları anlamaya çalışmakla değil, birlikte yaşamanın yolunu bulmakla mümkün olduğunu düşünürler. “Birlikte mutlu yaşanacak kadını bulduysanız anlamak için vakit kaybetmeyin, Onu sevin, saygı duyun, güven verin, bu durum her ikinize de yeterlidir” diye düşünürler. Mevzu fıkralara konu olmuş; Adamın biri kumsalda dolaşırken ayağı bir şişeye çarpmış. Şişenin tıpasını çıkarmış ve içinden bir cin çıkmış. Cin adama; Bir dilek hakkın var. Dile benden ne dilersen! Demiş. Adam da; İki okyanusu birbirine bağlayan bir köprü yapmanı istiyorum demiş. Cin; Yahu kardeşim bu ne biçim dilek daha olacak bir şeyler istesene deyince, Adam; Öyleyse kadınları anlamak istiyorum demiş. Cinin cevabı çok kısa ve net; Köprü kaç şeritli olsun??? . Aslında biri birini anlamak sadece sevmekten daha etkili bir güven unsurudur. Anlayarak anlaşmak en ideal olandır.
İnsan, kendini tanımadan hayatının anlamına dair bir fikre sahip olamaz. Bu olmayınca başkalarını hiç tanıyamaz, onları hiç anlayamaz. Doğar, yaşar, ölür ve ikisinin arasını bir kuru gürültüyle doldurmuş olur sadece. Her insanın ayrı bir âlem olduğu hakikati eğitimlerin, yaklaşımların, terbiye metotlarının tek düze olmaması gerektiğinin de göstergesidir. Niçin karakalem resim yapıyorsun diye sormuşlar ressama “ çünkü kimin ne renk olduğunu hala çözemedim” cevabını vermiş.
“Karıncayı bile incitmem deme, “bile” den incinir karınca. Söz söylemek irfan ister, anlamak insan.” İnsanı anlamak için uzun zaman kullanma lüksü yoktur insanların. Ömür kısadır ve yaşarken anlaşılmaya ihtiyaç vardır. Zira insan kitap değildir. Öldükten sonra o kitabı kimse okuyamaz. Yaşarken anlaşılmalı ki kıymeti bilinsin, varlığından istifade edilebilsin. İnsanlar yaşarken anlamak istemedikleri ya da anlayamadıkları bazı insanlara öldükten sonra methiyeler düzerler, ölmeden anlaşılmak için çırpınışlarının sırrı öldükten sonra anlaşılmıştır zira. Yaşarken aşına tuz katmayanların, ölünce mezar taşına methiyeler düzmeleri gelecek adına işe yarayabilir belki.
Bu gün ve her zaman insanlığın en büyük ihtiyacı biri birini anlamak, sadece anlamak. O zaman daha kolay olur hem anlaşılmak hem de anlaşmak.
Maşallah değerli hocam,güzel bir yazı okurken içimden kaleminize kuvvet demek geldi.
*“MÜKEMMELLİĞİ BAŞARANLAR, BEYİNLERİNİN EN BECERİKLİ KISIMLARINA ULAŞARAK, ONDAN YARARLANMADA USTA OLANLARDIR. ONLARI DİĞERLERİNDEN AYIRAN BUDUR.” MÜKEMMELLİĞE ULAŞARAK BAŞARIYI YAKALAYACAĞINIZ GÜZEL BİR HAFTA DİLERİM.
Allah razı olsun tarihte ibretler çok abi
Allah razı olsun tarihte ibretler çok abi
Kaleminize sağlık hocam
Kaleminize sağlık hocam
Mevlam anlamayı ve anlaşılmayı nasip eder inşaallah.
Teşekkür ederim Sayın Hocam hayırlı akşamlar
Mustafa hocam, Emeğinize sağlık.Allah yüreğinize, kaleminize güç-kuvvet versin.Selamlar..
Yüreğine kalemine sağlık hocam
Okutturuldu.. Selâmünaleyküm Mustafa Hocam...
Yine muhteşem bir yazı ????. Yüreğinize sağlık öğretmenim. Değişmeyen tek şey değişimdir. Bu böyle olduğu halde en zor ve sancılı olan da değişmektir. Yazınızda da bahsettiğiniz gibi insan insanı anlasa değişir sanırım bundan zor geliyor anlamak. Kendimizi bile anlayamadığımız bir gerçek ne yazıkki ????????????????
Okudum, düşündüm, kendimi muhasebe ettim. çok haklısınız. yazınızdan çok şey öğrendim.
Benim bazı görevlerim içinde palto, pardesü, şapka ve ftörümü almak isteyenleri reddederek derdim ki; bu saygı ve itibarı bana her zaman göstermeyeceksiniz. Ben kendim çıkarıp alır giyerim, sağ olun derdim.
Hayırlı günler hocam.
ellerinizden öperim hocam. yazılarınız çok güzel.
Hocam yine dönüşürmüşsün maşallah yüreğine ve kalemine sağlık
size teşekkür ederim hocam. bizi çok önemli ve çok güzel bilgilerle buluşturuyorsunuz. yüreğinize sağlık
Allah razı olsun. Allah'tan sağlık afiyet içinde bereketli ve hayırlı ömürler dilerim. Selam ve dua ile... ·
Selamunaleykum mustafa abi çok güzel kelâm
Kalemine sağlık Mustafa bey. yazılarını takip ediyor ve severek okuyorum. çok istifade ediyorum.
İlmine sağlık hocam, yazının içeriği çok mükemmel ve hayata ışık tutucu. anlamadan anlaşma olmuyor.
Ne güzel bir yazı olmuş hocam. çok ihtiyacımız olan bir konuyu çok güzel anlatmışsınız.
Hocam allah razı olsun iyiki varsınız
Abi kalemine yüreğine sağlık çok anlamlı bir yazıydı
Yazı başından sonuna, başlığından son cümlesine kadar çok güzel ve çok anlamlı. sizleri tebrik ederim kardeşim.
Sayın Hocam elinize kaleminize sağlık ayna tuttunuz gönlümüze sabah sabah Allah razı olsun Saygılar hocam...
İNSAN İNSANI TAM ANLAMAK MÜMKÜN DEĞİLDİR. HERKESİN BİRDE İÇ DÜNYASI VARDIR. O DÜNYASI DA SIRRIDIR. HERŞEY SIRRININ ARKASINDA SAKLIDIR. ARİF OLUP O SIRRI ÇÖZMEK DE BİZLERİN GÖRÜŞÜDÜR. ŞİMDİ HERKES GÜNDÜZ KÜLAHLI, GECE SİLAHLI. MAKSADI İÇİNDE. BEN ANA-BABAM'DAN BAŞKASINA GÜVENEMİYORUM.
Hocam Rabbim kalemine güç versin.Hayırlı işler
Eyvallah hocam. insanı anlamak gerçekten çok önemli.
Tesekkur ederim hocam yüreğinize ve elinize sağlık okudum cok guzel