İnsanoğlunun dünyaya gözlerini açtığı ve dış dünyayı algılamaya başladığı anda ilk karşılaştığı sosyal çevre ailesidir. Aile İnsanın anavatanıdır. İlk eğitim ailede ve İlk öğrenme taklit etme şeklinde başlar. Çocuk ve gencin sosyal hayatı algılamasında önemli bir yer tutan "model alma", örnek davranışları gözlemleyerek elde edilen çok kıymetli bir öğrenme biçimidir.
Çocuklar büyük taklit ustalarıdır. Yetişkinlerin kendilerini izleyip seyredebilecekleri en gerçekçi aynalarıdır. Hiçbir insan alışkanlıkları ile dünyaya gelmez. Peygamber Efendimiz’in; "Her doğan İslam fıtratı üzere doğar. Sonra anne babası onu Yahudi, Hristiyan veya Mecusi yapar."( Buhârî, cenâiz 92)sözleri süreci algılamamız açısından çok anlamlıdır. İmam Gazali, insanı içinde bulunduğu kabın şeklini alan sıvıya benzetir.
İnsan yetiştirmek hassasiyet ve sabır isteyen uzun ve zorlu bir yolculuktur. Anne- babalık vazifesinin hakkını vermek ve evlatlarımızı emanet bilinci ile yetiştirmek belki mesuliyeti ile zorlu bir süreç, fakat zorluğu kadar değerli, yoruculuğu kadar onurlu bir iştir.
Çocuklar öğrenirken en küçük ayrıntısına kadar kopya edeceği bir modele de ihtiyaç duyarlar. Gelişme ve kendini bulma serüveninde ilk rol model anne-babadır. Rol modellik; kişinin davranışlarının başkaları tarafından örnek alınması anlamına gelir. Çocuklar sevme, iletişim kurma, güvenme, dürüst olma, merhametli olma, sorun çözme, olayları ele alış tarzı, cinsiyet rolleri gibi şeyleri gözleyerek öğrenir. İyi insan yetiştirmeyi arzu eden anne babaların rol modellik yaptıkları çocuklarını öncelikle gözleri ile beslemeleri gerekir. Çünkü çocuklar kulaktan ziyade gözleri ile öğrenirler. Teorik olarak söylenen şeylerin pratiğe aktarılması ancak, yaşayarak olur. Bu noktada öğütlerden ziyade, örneklerle öğretmek önemlidir. Eşlerin biri birine saygı ve güven duyduklarını çocuklarına hissettirmesi onlardaki saygı ve güven duygusunun gelişmesinde en büyük etkendir. Bu bağlamda bir babanın çocukları için yapabileceği en büyük iyilik onların annelerini sevmektir.
Terbiye temsil ister. Büyüklere düşen; temsiliyette sorumluluğu yerine getirmektir. Öncelikle nasıl bir nesil istiyorsak hal hareketlerimizle onu kendimizin yaşaması gerekir. Anne babanın kendisinin yapmadığı bir davranışı, çocuğundan beklemesi, pedagojik açıdan bir anlam ifade etmeyeceği gibi çocuğun zihninde davranışların değeri hakkında da belirli şüphelerin oluşmasına neden olur. Cenab-ı Hak; "Ey iman edenler! Niçin yapmayacağınız şeyleri söylüyorsunuz? Yapmayacağınız şeyleri söylemeniz Allah katında çok çirkin bir davranıştır. "(Saf suresi 2-3)şeklinde söz ve eylemler arasında uyumsuzluk bulunanları uyarmıştır. Ebeveynin kendisinin yapmadığı bir davranışı, çocuğundan beklemesi tutarsız bir yaklaşımdır. Hasta çocuğunu getiren anneye Lokman Hekim 40 gün sonra gelmesini söyler. Geldiğinde sadece “evladım bal yeme” diye tenbihte bulunan Lokman Hekim’e anne sorar; Beni 40 gün bunun için mi beklettin? Cevap enteresandır: “çocuğa bunu söyleyebilmek için 40 gündür bal yemiyorum. Bu sözü kendim bal yerken söyleseydim sözüm dinlenmeyecek ve çocuk iyileşmeyecekti.”
Anne babalar, yaşlılar ve bazı kimselerin dilinden "Zamane gençliği çok bozuldu. "cümlesini sıkça duyarız. Bu çocuklar ahlaksız, saygısız, hırsız doğmadıklarına göre bu ifade zamane gençliğinin rol modellerinde bir sıkıntı olduğu anlamına gelir. Dilimizden sadır olan ile hayatımızda vaki olanlar birbiriyle çelişiyorsa, Çocuklarımız üzerinde olumlu tesir edebilmemiz mümkün değildir. Öncelikle anne-babaların kendi iç dünyasında söylem ve eylem birlikteliği olması gerekir. Bir babanın çocuğuna saatlerce dürüstlükle ilgili nasihat etmesi yerine, kendisinin dürüstlük erdemini gösterdiği bir davranışı daha etkili olur. Kendilerini yetiştirememiş büyüklerin ellerinde çocuklar büyür ama yetişmez.
Çocuklarımıza rol modeller oluşturabilmek için, kendi olumlu davranışlarımızın yanında onların kendilerini örnek kişilerle özdeşleştirmeleri için de gerekli rehberliği yapmalıyız. Tarihimizdeki değerli şahsiyetlerin biyografilerini okutmak, onların hayatlarını konu alan filmler izlemelerine imkan sağlamak, doğru kişilerle arkadaşlık kurmalarına yardım etmek vb. bizim için bir görev, çocuklarımız için bir ihtiyaçtır. Maalesef bu gün toplumda anneli babalı öksüz ve yetim çocuklarla karşılaşıyoruz. Anneliği doğurmak, babalığı doyurmak olarak algılayan sağlıksız ebeveyn tutumlarının sergilendiği ailelerde rol modelliğin genelde televizyona ya da internet sitelerindeki youtuberlara bırakıldığını görüyoruz. Bizler elimizin altındakilerden mesulüz. Mesul olduğumuz alanla ilgili üzerimize düşen vazifeyi hakkıyla yerine getirmezsek bunun hem dünya hem de ahirette mesuliyeti çok ağır olur.
Kur'an'ın genel eğitim metotlarından biri olan davranış örnekleri yoluyla eğitimle Yüce Rabbimiz bizlere kimleri nasıl örnek alacağımızı bildirmiştir. Hz. Peygamberin cahil ve ahlaken yozlaşmış bir toplumu 23 senede medeni bir topluma dönüştürülmesini sağlayan O'nun, 'ROL MODEL" olarak hayatın içinde var olmasıdır. Ve O, Kur'an'ın ifadesi ile en güzel "model" ve bir üsve-i hasenedir.
Bizler de güzelin taliplisi olarak, güzeli arama, güzeli bulma, güzel örnekleri yaşayarak yaşatmanın tadına varmalıyız. Omuzlarımızdaki bu ağır ve kutsal emanetin derdiyle kendimizi yeniden gözden geçirmeye, modelliğimizi kritik edip sorumluluğumuzu sorgulamaya ne dersiniz?
Çok güzel , pek çok bilgiler aldım. Teşekkur edirim
Saygıdeğer hocam, İbretlik bir yazı. Teşekkür ederiz. Çocuklarını örnek almak isteyen peygamberimizin hayatını öğrenip hayatına düstur Edip çocuklarını yetiştirmelidir .Kuranda Bu yapılan tekrarlar da Rabbimizi seven önce Peygamberimizi sevmesi gerektiği belirtilmektedir. Peygamberimizi seven de onun yaşantısından örnek alıp hayatına Yön vermeli. İnsanların kurtuluşu da buradadır.
Allah razı olsun hocam, bizden geçti, ama yeni Anne Babalar için çok güzel bir sorgulama olur görüşündeyim.
ALLAH CC RAZI OLSUN İNŞALLAH DEGERLİ KARDEŞİM CUMANIN FEYZ VE BEREKETİ CÜMLEMİZİN ÜZERİNE OLSUN İNŞAALLAH.
AMİN. ALLAH RAZI OLSUN. CÜMLEMİZİN CUMASI MÜBAREK OLUR İNŞALLAH.
Allah razı olsun hayırlı cumalar abi
Hocam yüreğinize kaleminize kuvvet. Allah razı olsun. Hayırlı Cumalar diliyorum.
Teşekkürler abim Rabbim gafletten uyandırsın rızasına erdirsin.Amin
Eyvallaah hocam hayırlı cumalar
Allah razı olsun Hocam
Çok güzel bir yazı olmuş değerli hocam . Allah razı olsun hayırlı cumalar.
Allah yardımcınız olsun kolaylıklar başarılar dilerim görüşmek üzere hoş ve hoşça kalın
Rabbim sıhhat ve afiyet de daim etsin.Kaleminize kuvvet.
Bizim çocuklarımız biz benzemiyor diye hep yakınıp duruyoruz .Sonuçta rol modeller bizleriz.Hatayı kusuru kendimizde aramalıyız.Mustafa hocam Allah sizlerden razı olsun.CUMANIZ MÜBAREK OLSUN
Allah razı olsun hocam. Elinize sağlık.
Hayırlı cumalar diliyorum hocam Ağzınıza sağlık Kaleminize kuvvet
TEŞEKKÜRLER, YAZILARINIZIN DEVAMINI DİLERİM ALLAH'TAN.
SAYGI DEĞER ÇOK MUHTEREM HOCAM.. RABBİM FEYZİNİ ARTIRSIN. HER KONUDA ANLAYIŞINI, KAVRAYIŞINI ARTIRSIN. ÖMRÜN HEP HAYIR VE BAŞARI DOLU OLSUN. BU VE GRLECEK BÜTÜN CUMALARIN HAYRI VE BEREKETİ ÜZERİNİZE OLSUN.. AMİİİİİİİİİİİİİİİİİN. ALLAH'A EMANET OLUNUZ...
Cumanın hayrı ve bereketi üzerimize olsun öğretmenim. Kaleminize sağlık
ALLAH RAZI OLSUN HAYİRLİ CUMALAR HOCAM
Kaleminize yureginize saglik cumaniz mubarek dualariniz kabul olsun..
En ince ayrıntısına kadar konuyu anlaşılır bir dille ifade etmişsiniz. Allah razı olsun kardeşim. Okuduktan sonra anlamayı ve tatbiki i rabbimiz cümlemize nasip eylesin inşallah selam ve dua ile
hayırlı cumalar saygılar sayın hocam
Allah razı olsun hocam, yazılarınız sayesinde biz de bir şeyler öğreniyoruz.
Maşsllah KARDEŞİM
Değerli hocam. Hem konular, hem de işleyiş tarzınız çok eğitici, düşündürücü ve ders verici. Yazılarınızı severek takip ediyorum.
Mükemmel bir yazı. Kaleminize sağlık hocam
Anlaşılan neslin başıboşluğu örnek olanların boşluğunda kaynaklanıyor. konuyu çok güzel anlatmışsınız.
Çok güncel bir dert. kimse kendisine dikkat etmiyor. en kötü davranışların sahipleri bile en güzel evlat beklentisinde. Yazınız çok anlamlı.
Değerli Hocam, bu haftaki yazınız da çok mükemmel olmuş. Takip ediyor ve istifade ediyoruz.